ACT (American College Testing) ဆိုတာကတော့ အမေရိကန်နဲ့ နိုင်ငံတကာက တက္ကသိုလ်တွေမှာ ဝင်ခွင့်ရဖို့အတွက် အသုံးပြုတဲ့ စံပြုစာမေးပွဲတစ်ခုပါ။ ဒီစာမေးပွဲကတော့ ကျောင်းသားတွေရဲ့ အင်္ဂလိပ်စာ၊ သင်္ချာ၊ စာဖတ်နားလည်မှုနဲ့ သိပ္ပံဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်တွေကို စမ်းသပ်တာဖြစ်ပါတယ်။ အကယ်၍ စာရေးစွမ်းရည်ကို ထပ်မံပြသချင်ရင်တော့ optional အနေနဲ့ Writing စာမေးပွဲကိုလည်း ဖြေဆိုနိုင်ပါတယ်။
ACT စာမေးပွဲမှာ ဘာတွေစမ်းသပ်လဲ?
ACT စာမေးပွဲမှာ အောက်ပါ ၄ ခုကို စမ်းသပ်ပါတယ်
- English – စာလုံးပေါင်း၊ သဒ္ဒါနဲ့ စာရေးပုံစံတွေ
- Math – အခြေခံသင်္ချာနဲ့ အဆင့်မြင့်သင်္ချာအချို့
- Reading – စာဖတ်နားလည်မှုနဲ့ အကြောင်းအရာသဘောပေါက်မှု
- Science – သိပ္ပံဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်နဲ့ အချက်အလက်ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှု
အချို့က optional အနေနဲ့ Writing စာမေးပွဲကိုလည်း ဖြေဆိုနိုင်ပါတယ်။
ACT နဲ့ SAT တို့ရဲ့ ကွာခြားချက်
ACT နဲ့ SAT တို့ဟာ တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်အတွက် အသုံးပြုတဲ့ စာမေးပွဲတွေဖြစ်ပြီး၊ ACT ကတော့ သိပ္ပံနဲ့ သင်္ချာကို ပိုမိုအလေးပေးပါတယ်။ SAT ကတော့ စာဖတ်နားလည်မှုနဲ့ သင်္ချာကို အဓိကထားပါတယ်။ အမေရိကန်ရှိ တက္ကသိုလ်များအနက် အများစုက ACT နဲ့ SAT နှစ်ခုလုံးကို လက်ခံပါတယ်။
ACT စာမေးပွဲကို ဘယ်နိုင်ငံတွေမှာ အသုံးပြုလဲ?
ACT စာမေးပွဲကို အမေရိကန်၊ ကနေဒါ၊ အင်္ဂလန်၊ သြစတြေးလျနဲ့ အခြားနိုင်ငံများရှိ တက္ကသိုလ်များမှာ ဝင်ခွင့်အတွက် အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ACT စာမေးပွဲကို ဖြေဆိုနိုင်တဲ့ စာမေးပွဲစင်တာတွေရှိပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် Royal Academic Institute က ACT စာမေးပွဲစင်တာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
ACT စာမေးပွဲကို ဘယ်နိုင်ငံတွေမှာ အသုံးပြုလဲ?
ACT စာမေးပွဲကို အမေရိကန်၊ ကနေဒါ၊ အင်္ဂလန်၊ သြစတြေးလျနဲ့ အခြားနိုင်ငံများရှိ တက္ကသိုလ်များမှာ ဝင်ခွင့်အတွက် အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ACT စာမေးပွဲကို ဖြေဆိုနိုင်တဲ့ စာမေးပွဲစင်တာတွေရှိပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် Royal Academic Institute က ACT စာမေးပွဲစင်တာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
ACT စာမေးပွဲမှာ ဘယ်နေရာတွေပါလဲ?
ACT စာမေးပွဲမှာ စုစုပေါင်း ၅ ပိုင်းပါဝင်ပြီး၊ တစ်ပိုင်းချင်းစီက အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါတယ်။
- English (အင်္ဂလိပ်စာ)
- ဘာတွေစမ်းသပ်မလဲ?
Grammar, စာရေးပုံစံနဲ့ စာလုံးပေါင်း၊ စာကြောင်းတွဲခြင်း၊ အင်္ဂလိပ်လိုပြောဆိုရေးသားမှု။ - မေးခွန်း – စုစုပေါင်း ၇၅ မေးခွန်း
- စာမေးပွဲကြာချိန် – ၄၅ မိနစ်
- ဘာတွေစမ်းသပ်မလဲ?
- Math (သင်္ချာ)
- ဘာတွေပါဝင်မလဲ?
Algebra (အက္ခရာသင်္ချာ), Geometry (ဂျီဩမေတြီ), Trigonometry (တြိဂံသင်္ချာ) အပါအဝင် အခြေခံနှင့်အဆင့်မြင့် သင်္ချာပညာရပ်များ။ - မေးခွန်း – စုစုပေါင်း ၆၀ မေးခွန်း
- စာမေးပွဲကြာချိန် – ၆၀ မိနစ်
- ဘာတွေပါဝင်မလဲ?
- Reading (စာဖတ်နားလည်မှု)
- ဘာတွေစမ်းသပ်မလဲ?
စာကြောင်းကိုဖတ်ပြီး အဓိပ္ပါယ်ကိုနားလည်၊ ဆန်းစစ်မှု။ - မေးခွန်း – စုစုပေါင်း ၄၀ မေးခွန်း
- စာမေးပွဲကြာချိန် – ၃၅ မိနစ်
- ဘာတွေစမ်းသပ်မလဲ?
- Science (သိပ္ပံ)
- ဘာတွေစမ်းသပ်မလဲ?
သတင်းအချက်အလက်၊ Data နဲ့ Graph များကို စိတ်ဖြာခြင်း၊ ရှင်းလင်းချက်ပေးခြင်း။ - မေးခွန်း – စုစုပေါင်း ၄၀ မေးခွန်း
- စာမေးပွဲကြာချိန် – ၃၅ မိနစ်
- ဘာတွေစမ်းသပ်မလဲ?
- Writing (စာရေး) (optional – မဖြေရင်လည်းရပါတယ်)
- ဘာတွေလုပ်ရမလဲ?
ပေးထားတဲ့ခေါင်းစဉ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ကိုယ်ပိုင်အမြင်နဲ့ ဝေဖန်ချက်ရေးခြင်း။ - စာမေးပွဲကြာချိန် – ၄၀ မိနစ်
- ဘာတွေလုပ်ရမလဲ?
ACT မှာ အများဆုံး ရနိုင်တဲ့ရမှတ်က ဘယ်လောက်လဲ?
ACT စာမေးပွဲရဲ့ အများဆုံးရမှတ် (perfect score) က ၃၆ မှတ် ဖြစ်ပါတယ်။
တစ်ပိုင်းချင်းစီမှာလည်း ၃၆ မှတ်အများဆုံးရနိုင်ပါတယ်။
ACT ရဲ့ စုစုပေါင်းရမှတ်ကို တစ်ပိုင်းချင်းရမှတ်တွေရဲ့ ပျမ်းမျှကို တွက်ပြီးရရှိတာဖြစ်ပြီး Writing အပိုင်းကတော့ ရမှတ်ကို သီးခြားပေးပါတယ်။ Writing ရမှတ်ကို စုစုပေါင်းရမှတ်ထဲမှာ မပါဝင်ပါ။
ACT ကို Online ကနေဖြေရနိုင်လား?
ACT ကို အခုချိန်မှာ Online ကနေဖြေရနိုင်ပါပြီ။
မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် နိုင်ငံအတော်များများမှာ Online စာမေးပွဲစနစ်ကို စတင်အသုံးပြုပြီးဖြစ်ပါတယ်။
Online စာမေးပွဲရဲ့ မေးခွန်းပုံစံနဲ့ အချိန်ကလည်း ရိုးရိုးစာမေးပွဲနဲ့တူညီပြီး၊ Security စနစ်ကလည်း စိတ်ချရပါတယ်။
မြန်မာကျောင်းသားတွေ ACT နဲ့ SAT ဘယ်ဟာကို စာမေးပွဲဖြေရင် ပိုကောင်းမလဲ?
မြန်မာနိုင်ငံက ကျောင်းသားတွေ အမေရိကန်မှာ တက္ကသိုလ်တက်ဖို့ ACT သို့မဟုတ် SAT ကို စာမေးပွဲဖြေရတယ်။ ဒါပေမယ့် ACT နဲ့ SAT ကတော့ အနည်းငယ်ကွာခြားမှုရှိပါတယ်။
ACT နဲ့ SAT ရဲ့ ကွာခြားချက် (မြန်မာကျောင်းသားတွေအတွက်)
- ACT ဟာ သင်္ချာ၊ သိပ္ပံလိုဘာသာရပ်တွေကို သဘောကျတဲ့ ကျောင်းသားတွေအတွက် ပိုအဆင်ပြေပါတယ်။
- ACT စာမေးပွဲမှာ သိပ္ပံ ပါတယ်။
- ကျောင်းထဲမှာ သင်ယူထားတဲ့ ဘာသာရပ်တွေကို တိုက်ရိုက် စမ်းသပ်ပါတယ်။
- SAT ကတော့ အင်္ဂလိပ်စာနဲ့ သင်္ချာကို နက်နဲတဲ့ အတွေးအခေါ်နဲ့ လိုက်လံစမ်းသပ်တဲ့ ကျောင်းသားတွေအတွက် ပိုအဆင်ပြေပါတယ်။
- SAT စာမေးပွဲမှာ သိပ္ပံ မပါဘူး။
- အင်္ဂလိပ်စာနဲ့ သင်္ချာဆိုင်ရာဆန်းစစ်မှုတွေကို အဓိကထားပါတယ်။
မြန်မာကျောင်းသားတွေ ဘယ်စာမေးပွဲကို ရွေးချယ်သင့်လဲ?
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အထက်တန်းကျောင်းတက်နေတဲ့ကျောင်းသားတွေအများစုက သင်္ချာနဲ့ သိပ္ပံဘာသာရပ်တွေကို အထူးလိုက်စားပြီး၊ အခြေခံကောင်းကြတာမို့ ACT စာမေးပွဲ က ပိုသင့်တော်ပါတယ်။
အထူးသဖြင့် Myanmar National Curriculum သို့မဟုတ် IGCSE, A-Level စတဲ့ British system အပေါ်အခြေခံတဲ့ ကျောင်းသားတွေကိုလည်း ACT စာမေးပွဲက ပိုအဆင်ပြေပါတယ်။
ACT ကို လက်ခံတဲ့ အမေရိကန်တက္ကသိုလ်တွေက ဘယ်တွေရှိလဲ?
ACT စာမေးပွဲရဲ့ ရမှတ်ကို အမေရိကန်နိုင်ငံရှိ နာမည်ကြီးတက္ကသိုလ်များစွာက လက်ခံပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် –
- Harvard University
- Stanford University
- MIT (Massachusetts Institute of Technology)
- Yale University
- University of California (UC Berkeley, UCLA, UC San Diego စသည်)
အမေရိကန်မှာ နာမည်ကြီးတဲ့ တက္ကသိုလ်ပေါင်း (4,000 ကျော်) မှာ ACT စာမေးပွဲရမှတ်ကို လက်ခံပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ACT စာမေးပွဲကို ဘယ်နေရာတွေမှာ ဖြေရလဲ?
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ACT စာမေးပွဲကို ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ နေပြည်တော်လို မြို့ကြီးတွေမှာ ဖြေနိုင်ပါတယ်။
📍 ရန်ကုန်မှာ ACT ဖြေရနိုင်တဲ့နေရာ
- International School Yangon (ISY)
- Yangon International School (YIS)
📍 မန္တလေးမှာ ACT ဖြေရနိုင်တဲ့နေရာ
- Mandalay International School (MIS)
📍 နေပြည်တော်မှာ ACT ဖြေရနိုင်တဲ့နေရာ
- Naypyidaw International School (NIS)
(NIS စာမေးပွဲနေရာက ACT ရဲ့ စီစဉ်မှုအပေါ်မူတည်ပြီး ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ACT စာမေးပွဲကြေး ဘယ်လောက်လဲ?
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ACT စာမေးပွဲကြေးက $150-200 USD ကြားမှာ ရှိပါတယ်။
- Writing စာမေးပွဲ ပါရင် ကြေးပိုထပ်ပေးရ ပါတယ်။
- အခြားသော အထူးဖြစ်စဉ်တွေ (special services) ပါလာရင်လည်း ထပ်ပေးရနိုင်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံကနေ ACT စာမေးပွဲကို ဘယ်လို စာရင်းသွင်းရမလဲ?
ACT စာမေးပွဲကို online ကနေ အလွယ်တကူ စာရင်းသွင်းနိုင်ပါတယ်။
စာရင်းသွင်းနည်း
- ACT website www.act.org မှာ online account ဖွင့်ပါ။
- စာမေးပွဲဖြေချင်တဲ့ရက် နဲ့ မြို့ ကိုရွေးပါ။
- Credit Card သို့မဟုတ် online payment နည်းလမ်းတွေနဲ့ စာမေးပွဲကြေးကိုပေးပါ။
- စာမေးပွဲ admit card (စာမေးပွဲဝင်ခွင့်လက်မှတ်) ကို print ထုတ်ပြီး၊
- စာမေးပွဲနေ့မှာ ID Card (ပတ်စ်ပို့တ် သို့မဟုတ် NRC) ကို သေချာယူသွားပါ။
ACT စာမေးပွဲမှာ အမှတ်မြင့်မြင့်ရအောင် ဘယ်လိုပြင်ဆင်ရမလဲ?
ACT စာမေးပွဲမှာ အမှတ်မြင့်ရဖို့ မြန်မာကျောင်းသားတွေအများစုက စိတ်ဝင်စားနေကြတာပါ။ အမေရိကန်တက္ကသိုလ်တွေမှာ ဝင်ခွင့်ရဖို့ ACT ရမှတ်က အရမ်းအရေးကြီးတဲ့အတွက် ပြင်ဆင်မှုကိုလည်း အတော်အသင့်ကြိုတင်စီစဉ်ထားဖို့လိုပါတယ်။ ACT စာမေးပွဲက အင်္ဂလိပ်စာ၊ သင်္ချာ၊ သိပ္ပံနဲ့ စာဖတ်နားလည်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျောင်းသားရဲ့ စွမ်းရည်ကို စုံလင်စွာစမ်းသပ်တဲ့ စာမေးပွဲတစ်ခုပါ။
ACT စာမေးပွဲ ပြင်ဆင်ဖို့ ကြိုတင်စီစဉ်ရမယ့် အချိန်
ACT စာမေးပွဲအတွက် အကောင်းဆုံး ပြင်ဆင်ချိန်က စာမေးပွဲမတိုင်မီ ၄-၆ လ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အချိန်ကာလကို ၃ ဆင့်အဖြစ် ခွဲပြီးပြင်ဆင်ပါ။
Step-by-step ACT စာမေးပွဲ ပြင်ဆင်ရေးအစီအစဉ်
အခြေခံပုံမှန်ပြင်ဆင်မှု (ပထမ-ဒုတိယလ)
ဒီနှစ်လအတွင်းမှာ Grammar (သဒ္ဒါ)၊ Vocabulary (ဝေါဟာရ) နဲ့ အခြေခံသင်္ချာ (Algebra, Geometry) ကို အဓိကထားပြီး online course သို့မဟုတ် စာအုပ်ကောင်းတွေကို အသုံးပြုပြီး အခြေခံကို အားကောင်းအောင်တည်ဆောက်ပါ။
စာမေးပွဲလက်တွေ့လေ့ကျင့်မှု (တတိယ-စတုတ္ထလ)
ဒီအချိန်မှာ ACT ရဲ့ စာမေးပွဲဟောင်းတွေကို အတော်ကြာကြာ (Timed Practice) ဖြေနေဖို့လိုပါတယ်။ စာမေးပွဲကို အချိန်သတ်မှတ်ပြီး လက်တွေ့လိုက်လုပ်ကြည့်ခြင်းက စာမေးပွဲအချိန်ကို ထိန်းချုပ်တဲ့အတွက် အားထားနိုင်တဲ့ အတန်းထဲအရည်အသွေးကောင်းတဲ့နည်းလမ်းပါ။
အမှားတွေနဲ့ အားနည်းချက်တွေကို အားကောင်းအောင် ပြင်ဆင်မှု (ပဉ္စမ-ဆဋ္ဌလ)
စာမေးပွဲမှာ အတူတူမှားတဲ့မေးခွန်းတွေကို ပြန်လည်ဆန်းစစ်ပြီး၊ အားနည်းတဲ့နေရာတွေကို အထူးလုပ်ပါ။ အမှားတွေရဲ့ အကြောင်းကို လိုက်လံလေ့လာပြီး အားနည်းချက်တွေကို အခိုင်အမာဖြစ်အောင် အထူးကြိုးစားလေ့ကျင့်ပါ။ အားသာချက်တွေလည်း ရမှတ်အပြည့်ရအောင် ကြိုးစားပါ။
ACT စာမေးပွဲရဲ့ အမှတ်မြင့်ရဖို့ လိုက်နာရမယ့် အကြံပြုချက်အချို့
- ACT စာမေးပွဲဟောင်းတွေကို တစ်ပတ်ကို အနည်းဆုံးတစ်ကြိမ်ဖြေပါ။
- Grammar နဲ့ Vocabulary ကို နေ့စဉ်လေ့လာပါ။
- မိမိအားနည်းတဲ့အပိုင်းကို အချိန်ပိုပေးပါ။
- Time management (အချိန်သုံးစွဲမှု) ကို လက်တွေ့လိုက်လုပ်ပါ။
ACT အမှတ်မြင့်ရင် ရနိုင်တဲ့ Scholarship နဲ့ University ဝင်ခွင့်
ACT စာမေးပွဲမှာ အမှတ်မြင့်ရရင် ကောင်းတဲ့တက္ကသိုလ်တွေကို အလွယ်တကူ ဝင်ခွင့်ရနိုင်သလို၊ Scholarship (ပညာသင်ဆု) တွေကိုပါ ရနိုင်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံက ကျောင်းသားတွေအတွက် အမေရိကန်တက္ကသိုလ်တွေက ACT အမှတ်မြင့်ရင် ပညာသင်ဆုပေးတာတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။
ACT အမှတ်မြင့်ရင် Scholarship ပေးတဲ့ US တက္ကသိုလ်များ
အောက်က တက္ကသိုလ်တွေဟာ ACT အမှတ်မြင့်ရရှိတဲ့ နိုင်ငံတကာကျောင်းသားတွေအတွက် ပညာသင်ဆုပေးနေကြပါတယ်။
- University of Alabama
ACT မှာ 32 မှတ် အထက်ရရင် 100% ပညာသင်ဆု (Full scholarship) ရနိုင်ပါတယ်။ - University of Arizona
ACT မှာ 30 မှတ် အထက်ရရင် တစ်နှစ်ကို $35,000 အထိ ပညာသင်ဆုရနိုင်ပါတယ်။ - Baylor University
ACT မှာ 31 မှတ် အထက်ရရင် တစ်နှစ်ကို $21,000 အထိ ပညာသင်ဆုရနိုင်ပါတယ်။ - Michigan State University
ACT မှာ 33 မှတ် အထက်ရရင် တစ်နှစ်ကို $25,000 အထိ ပညာသင်ဆုရနိုင်ပါတယ်။
ACT စာမေးပွဲအကြောင်း မြန်မာကျောင်းသားတွေရဲ့ မေးလေ့ရှိတဲ့ မေးခွန်းများ (FAQ)
ACT စာမေးပွဲဖြေဖို့ စိတ်ဝင်စားတဲ့ မြန်မာကျောင်းသားတွေအတွက် အဖြေရှာနေကြတဲ့ မေးခွန်းတွေအများစုကို စုစည်းပြီး ရှင်းပြထားပါတယ်။
အင်္ဂလိပ်စာမတော်ဘူးဆိုရင် ဘယ်ကနေစရမလဲ?
အင်္ဂလိပ်စာနဲ့ မရင်းနှီးသေးတဲ့ မြန်မာကျောင်းသားတွေက Grammar (သဒ္ဒါ) နဲ့ Vocabulary (ဝေါဟာရ) အခြေခံကို အရင်ဆုံး လေ့လာပါ။ ပြီးရင် နေ့စဉ် English စာတွေကို အဆင်ပြေအောင် အနည်းဆုံး တစ်နေ့မှာ ၁-၂ စာမျက်နှာလောက် ဖတ်ပြီး ACT စာမေးပွဲအတွက် basic level အဆင့်သင့်စာအုပ်တွေကို အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
ဥပမာ –
- ACT English Prep (Kaplan)
- The Official ACT Prep Guide
ACT စာမေးပွဲက အခြားစာမေးပွဲတွေနဲ့ နှိုင်းရင် ခက်လား?
ACT စာမေးပွဲက အခြားစာမေးပွဲတွေထက် အချိန်တိုတာကြောင့် အမြန်ဆုံးစဉ်းစားပြီး ဖြေရတာ အရေးကြီးပါတယ်။
အထူးသဖြင့် SAT မှာ မပါတဲ့ Science (သိပ္ပံ) ပါဝင်လို့ သိပ္ပံနဲ့ data တွေကို အမြန်ဆုံး လေ့လာဖြေဆိုနိုင်ရင် ACT က SAT ထက် ပိုလွယ်နိုင်ပါတယ်။
ACT စာမေးပွဲ ဖြေရမယ့် အသက်က ဘယ်လောက်လဲ?
ACT စာမေးပွဲမှာ အသက်အနည်းဆုံး ကန့်သတ်ချက် မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် အများစုက အသက် 16-18 နှစ် (Grade 10-12) ကြားမှာ စတင်ဖြေကြပါတယ်။
ACT စာမေးပွဲကို ဘယ်နှစ်ကြိမ်ဖြေနိုင်လဲ?
ACT စာမေးပွဲကို မိမိအဆင်ပြေတဲ့အထိ ဖြေနိုင်ပါတယ်။ စာမေးပွဲအကြိမ်အရေအတွက်မှာ ကန့်သတ်ချက် မရှိပါဘူး။
အများစုက အနည်းဆုံး ၂-၃ ကြိမ် ဖြေပြီး ကိုယ်ရရှိတဲ့ အမှတ်ကို တိုးမြှင့်ကြပါတယ်။